Dat de kunstmestprijzen op dit moment hoog zijn, zal niemand zijn ontgaan. Welke factoren zijn van invloed op deze prijs en hoe zullen de prijzen zich op korte termijn ontwikkelen? Rondom deze vragen organiseerde kunstmestfabrikant Yara een webinar.
Commercieel directeur voor de Benelux, Marco Fleischman schetste aan de hand van een aantal ontwikkelingen een beeld van de wereldkunstmestmarkt. In deze markt is de EU een netto-importeur. Ongeveer 30 procent van het stikstofverbruik in de EU wordt geïmporteerd en voor fosfaat en kalium liggen deze percentage zelfs rond de 70 procent.
Wereldwijd is India de grootste importeur van stikstof. De laatste drie jaar is de vraag vanuit dit land sterk gestegen. China is de grootste stikstof exporteur in de wereld en ook hier is de laatste jaren een sterke stijging te zien, met in 2021 de hoogste exportcijfers. De stijgende Chinese export wordt mede ingegeven door de grote vraag uit India. China is zelf ook een grootverbruiker, maar de hoge prijzen maken export aantrekkelijk.

Het afgelopen halfjaar is wereldwijd een enorme stijging van stikstofkunstmestprijzen te zien. Naast de gestegen vraag zijn de hoge gasprijzen een belangrijke oorzaak van de hoge kunstmestprijzen. Gas is een belangrijk onderdeel van de kunstmestproductie en de prijzen hiervan hebben een directe invloed op de kunstmestprijzen. De laatste drie weken zijn de prijzen van zowel de gas als stikstof wel gedaald – mede vanwege het conflict in Oekraïne –, maar het is niet te verwachten dat de prijzen snel weer op het oude niveau komen.

Grafiek: Verloop van de stikstofprijzen op de wereldmarkt sinds 2014.
Bron: Yara Benelux

Ondanks de hoge kunstmestprijzen blijft de vraag hiernaar in stand. Aan de hand van enkele berekeningen liet Fleischman zien dat het verlagen van de stikstofgift (naar 80%) in de teelten van tarwe en soja uiteindelijke grotere verliezen aan de productiekant geeft, dan dat de kostenbesparing oplevert. “In veel landen in de wereld is de kunstmestgift nog ver van het optimum verwijderd. Elke kilo stikstof die je geeft heeft een groot effect. Dat maakt dat de vraag hiernaar in stand blijft”, legt Fleischman uit. Ook de hoge tarweprijzen zijn een stimulans om goede producties te realiseren.
Vanwege de hoge stikstofprijzen is er de laatste maanden weinig stikstofkunstmest geïmporteerd in de West-Europa. Dat maakt dat de voorraden lager zijn dan de afgelopen jaren. Volgens Fleischman is er op dit moment geen tekort aan kunstmest, maar hoe langer mensen wachten met bestellen hoe groter het risico is dat er later logistieke problemen ontstaan. Vanwege de coronapandemie zijn de transportprijzen hoog terwijl de capaciteit erg laag is. “Dat kan een probleem worden in de komende weken. Mensen die zeker willen zijn van voldoende kunstmest kunnen beter niet te lang wachten met bestellen. Vanwege de geringe vraag naar kunstmest in Nederland is er ook geen reden om te verwachten dat de prijs zal zakken”, aldus Fleischman.