Robotica voor de kleinfruitteelt in ontwikkeling

Dat robots in de toekomst ook in de teelt van kleinfruit hun intrede gaan doen werd duidelijk tijdens een bijeenkomst voor kleinfruittelers op Proeftuin Randwijk op vrijdag 2 februari. Voor het zover is, moet er nog veel onderzocht en geëxperimenteerd worden waarbij het belangrijk is dat onderzoekers, techneuten en fruittelers met elkaar meedenken om de juiste stappen te zetten. Na opening van de bijeenkomst door voorzitter van de NFO-Productgroep Houtig Kleinfruit en Steenfruit Frederik Bunt namen verschillende sprekers de kleinfruittelers mee in de stand van zaken. (lees verder onder de foto’s)

Boomgaardrobotica, waar staan we nu?
Jochen Hemming (onderzoeker Robotica bij WUR) vertelde welke ontwikkelingen er binnen en buiten Nederland zijn op het gebied van robotica in de agrarische sector. We zien op internet regelmatig filmpjes voorbijkomen van oogstrobots. De realiteit is, dat er voor zover bekend, nog nergens op commerciële basis een robot voor oogst- of snoei-werkzaamheden beschikbaar is. Oorzaak hiervan is de complexiteit van de taken die de robots moeten uitvoeren (zoals een specifieke plukbeweging) in combinatie met de complexiteit van de omgeving (zoals de weersomstandigheden). Op dit moment lijken robots voor de glasgroententeelt het dichtst bij marktintroductie. Kijken we naar fruit dan wordt wereldwijd het meest ingezet op een appelplukrobot. In Nederland wordt hier ook aan gewerkt. WUR zet momenteel voor fruit vooral in op het ontwikkelen van grippers die kunnen bijdragen aan de realisatie van een multifunctionele robot. Zo was recent op de NFO-Sciensedag het eerste prototype perengripper te zien voor de oogst van Conference peren. Daarnaast staat er op Proeftuin Randwijk een werkende proefopzet van een robotarm die bessentakjes kan snoeien. Wat nog niet wil zeggen dat deze al praktijkrijp is. Zo zijn de onderzoekers nu op zoek naar de juiste sensoren die kunnen helpen om de robot de juiste takjes te laten knippen. Als een van de grootste uitdagingen ziet Jochen onder meer de snelheid waarmee robots kunnen werken en het kunnen functioneren onder alle weersomstandigheden. Specifiek voor snoei zijn het ontwikkelen van de juiste beslissingsregels ook een belangrijk aandachtspunt.

Visie op robotplatforms in de boomgaard
ABB robotics is wereldwijd één van de meest toonaangevende leveranciers van robotica toepassingen. Haayo Terpstra (business developer bij ABB) vertelde dat ABB verwacht dat de robotmarkt tegen 2030 verdubbeld zal zijn en dat 10% van de markt zich zal bevinden in de agrarische sector.
Als een van de uitdagingen noemde Haayo de stabiliteit van een boomgaardplatform. Een stabiel platform is niet alleen belangrijk voor de werking van de robot maar ook voor de levensduur van de robot. ABB heeft daarom patenten aangevraagd voor een autonoom boomgaardplatform dat op poten door de boomgaard gaat, in plaats van op (rups)banden. Op dit voertuig kan een robotarm geplaatst worden en een kist om fruit in te oogsten. Als blijkt dat het werkt dan is dit platform relatief eenvoudig geschikt te maken voor werkzaamheden in diverse fruitgewassen

Sensoren toepassen in de boomgaard
OnePlanet Research Center is een multidisciplinair samenwerkingsverband tussen Wageningen University & Research (WUR), Radboud Universiteit, Radboudumc en nano-technologie wereldspeler Imec. Bas Boom is Computer Vision-onderzoeker bij OnePlanet en nam de aanwezigen mee in welke type sensoren er zijn én in hoe deze toegepast kunnen worden in de ontwikkeling van toepassingen voor de rodebessenteelt. Hij liet opnamen zien die met diverse cameratypes gemaakt zijn van bessenstruiken. De camera’s worden toegepast om de structuur van het gewas te tonen en de leeftijd van het hout in te kunnen schatten. De meeste van deze camera’s komen uit de automotive industrie. Bas zijn conclusie tot nu toe is dat voor het kunnen realiseren van een snoeirobot meerdere camera’s gecombineerd moeten worden voor het ophalen van bruikbare beelden.

Virtual reality in de boomgaard, wat kunnen we ermee?
We horen en lezen steeds vaker wat er allemaal mogelijk is met virtual reality. Maar wat is virtual reality precies? En, wat kun je ermee in de boomgaard? Bas Boom liet zien hoe je met het toepassen van een VR-bril medewerkers eenvoudig kunt leren snoeien. De aanwezige telers mochten dit ook even proberen waarbij op een scherm te zien was of de teler de juiste tak afknipte. Het verliep nog wat onwennig, maar het maakte wel duidelijk wat je allemaal kunt doen en leren in een virtuele boomgaard.

Gerobotiseerd snoeien van rode bessen, wat is mogelijk?
Binnen de topsectorprojecten The Next Fruit 4.0 en Handsfree Robotics wordt met financiële steun van de NFO gewerkt aan het ontwikkelen van een multifunctionele robot. Onderdeel hiervan is een prototype van een robotarm die rode bessen kan snoeien. Anouk Leunissen (onderzoeker Agro Robotics bij WUR) en Jochen Hemming lieten afsluitend zien waar het project nu staat.

De bijeenkomst werd afgesloten met een korte discussie over de vraag: hoe nu verder? De aanwezigen waren het er over eens dat robotisering in de toekomst een intrede zal doen met name omdat arbeid duurder en schaarser wordt. De aanwezigen waren het er ook over eens dat het ontwikkelen van platforms en robotarmen vooral aan de industrie moet worden overgelaten en dat de sector vooral moet investeren in specifieke oplossingen. Op dit moment is WUR bezig met het herijken van de roadmap ‘Fruit 4.0’. Agesproken is dat de NFO-productgroep Houtig Kleinfruit zal worden uitgenodigd om hierover mee te praten.

Deze bijeenkomst werd mogelijk gemaakt door: