De Nederlandse Arbeidsinspectie krijgt ieder jaar zo’n 5.000 ongevalsmeldingen. Bij de meldingsplichtige arbeidsongevallen – zo’n 2.500 per jaar – voerde de Arbeidsinspectie voorheen een ongevalsonderzoek uit. Hierbij kreeg de werkgever in ongeveer de helft van de gevallen een boete opgelegd. Deze methode bleek echter weinig bij te dragen aan het verbeteren van de veiligheid in het bedrijf. Rob Paumen, hoofd Arbeidsomstandigheden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie: “De opgelegde boetes sporen bedrijven zelden aan om diepgaand naar de oorzaken van ongevallen te kijken en verbeteringen door te voeren.”

Nieuwe methode

Daarom heeft de Inspectie een nieuwe methode ontwikkeld om bedrijven de kans te bieden zelf onderzoek te doen en een verbeterplan op te stellen en uit te voeren. In 2022 startte een pilot met de nieuwe werkwijze in twee regio’s van de Arbeidsinspectie. Later is deze uitgebreid naar vier regio’s en per 1 januari 2023 werd deze werkwijze landelijk ingevoerd.
Sinds deze datum krijgen bedrijven de gelegenheid om zelf onderzoek te doen na een ongeval en een werkgeversrapportage met verbeterplan op te stellen. De resultaten na anderhalf jaar zijn volgens Paumen positief: “Bijna alle werkgevers kiezen na een ongeval voor zelfonderzoek en 90 procent voert daadwerkelijk de aangegeven verbetermaatregelen uit en voldoet bij vervolginspectie aan de eisen. Deze resultaten zijn veel beter dan verwacht.”

Voordelen van zelfonderzoek 

Projectmanager Roy Huys van de Nederlandse Arbeidsinspectie ziet dan ook vooral voordelen van de nieuwe methode. “Zelfonderzoek leidt tot een groter leereffect en een verbetering van de arbeidsveiligheid. Bedrijven leren meer van het eigen onderzoek en voelen zich verantwoordelijker voor de door te voeren verbeteringen
Paumen vult aan: “De nieuwe methode stimuleert bedrijven om zelf kritisch naar de oorzaken van ongevallen te kijken. Vaak is het onderzoek voor bedrijven ook aanleiding om de algehele veiligheid in het bedrijf onder de loep te nemen. We zien dat bedrijven specifiek investeren in het verbeteren van de veiligheid en soms verstrekkende maatregelen nemen. Daarnaast levert onderzoek ons veel informatie op. Er bestaat geen standaardformat voor het zelfonderzoek, maar het biedt zeker mogelijkheden voor kennisdeling en verdere verbetering van de veiligheidsaanpak. Deze aanpak levert de Arbeidsinspectie ook tijd op, waardoor we nog meer kunnen inzetten op preventie.”

Andere manier van denken en werken

De nieuwe werkwijze vraagt wel een andere manier van denken en werken van werkgevers. Zij moeten in staat zijn degelijk onderzoek te doen en een verbeterplan op te stellen. De Arbeidsinspectie moet erop kunnen vertrouwen dat werkgevers dit goed doen. Hierbij biedt de zelfinspectie Ongevalsonderzoek ondersteuning voor werkgevers om alle onderzoekstappen te doorlopen en de juiste zaken in de rapportage en het verbeterplan op te nemen. Huys: “Over het algemeen zien we dat de kwaliteit van de rapportages goed is en krijgen we positieve reacties van werkgevers.”

Lees hier meer over de nieuwe aanpak

Bron: Stigas