De periode van februari tot mei is de meest geschikte periode om koninginnen van de Aziatische hoornaar weg te vangen. Ook fruittelers kunnen vallen plaatsen om te voorkomen dat dit roofdier onder de insecten nog meer in aantal toeneemt. Dat kan nu al, de eerste Aziatische hoornaars van dit seizoen zijn al gesignaleerd.
In enkele jaren tijd heeft de Aziatische hoornaar zich na de eerste melding in 2017 over de hele zuidelijke helft van Nederland verspreid. En nog blijft dit insect in aantal toenemen. “Mensen beseffen het nog niet, maar dit kan ook voor de fruitsector een ramp zijn”, vertelt imker Kees Dogge uit Steenbergen. Hij spoorde het afgelopen jaar, met hulp van een team van deskundigen en collega’s, binnen een straal van vijf kilometer van zijn bedrijf negen nesten op.
Aziatische hoornaars eten honingbijen, wilde bijen, wespen, vliegen, vlinders en andere insecten, per nest zo’n 90.000 insecten. Daarnaast doen ze zich, net als gewone wespen tegoed aan rijp fruit. In Frankrijk en Spanje heeft de aanwezigheid van de Aziatische hoornaar in diverse regio’s al geleid tot grote verliezen aan bijenvolken en schade in de wijnbouw. Nederlandse bijenhouders maken zich dan ook grote zorgen over de sterke uitbreiding van deze hoornaar in ons land. Zij zijn de eersten die schade zullen ondervinden, maar ook de biodiversiteit, bestuiving van gewassen en mogelijk schade aan rijp fruit zullen het gevolg kunnen zijn. Dogge roept fruittelers dan ook op de komende maanden koninginnen te vangen om een nog sterkere uitbreiding van dit roofinsect te voorkomen.
Vallen plaatsen
Het vangen van koninginnen van de Aziatische hoornaar kan op een eenvoudige manier door het plaatsen van selectieve vallen. De koninginnen ontwaken al vroeg uit hun winterrust, zeker bij hoge (winter)temperaturen. Totdat ze een nest gaan bouwen in de loop van mei, is het de meest geschikte periode om deze insecten weg te vangen. Het wegvangen gaat relatief eenvoudig en zo wordt verdere uitbreiding voorkomen. Een nest kan namelijk wel 50 tot 500 nieuwe koninginnen voortbrengen. Het opsporen van de nesten en verwijderen is bovendien een tijdrovende en zeer dure klus.
Dogge adviseert vallen van het Vlaams Bijeninstituut (VBI) te gebruiken voor het wegvangen (eventueel ook verkrijgbaar via Imkerijwinkel Landjuweel). De vallen hebben een opening die groot genoeg is voor de Aziatische hoornaar, maar niet voor de Europese hoornaar. Ook kunnen andere insecten eruit ontsnappen maar de Aziatische hoornaar niet. De lokstof (Trappit) is speciaal ontwikkeld om Aziatische hoornaar aan de trekken.
“Om een beetje zuinig te werken leg je een suikerklontje op een dekseltje en giet je er een beetje Trappit lokstof op. Om de aantrekkingskracht nog groter te maken kan je ook elke paar dagen wat Trappit met een (niet lichtdoorlatend) bloemenspuitje rond de val sproeien.
Je kan er op dit moment al mee beginnen omdat de temperaturen al vrij hoog zijn en de eerste Aziatische hoornaars al uit hun winterrust komen Dit doe je afhankelijk van het weer tot ongeveer half april. Daarna hebben de koninginnen eiwit nodig om hun larven te kunnen voeden en moet je ze lokken met stukjes witvis. Dit kan je het beste doen door de vis als ijsklontjes in te vriezen en elke paar dagen een nieuw blokje in de val te leggen”, adviseert Dogge.
Wanneer een Aziatische hoornaar is gevangen dan moeten de openingen van de val dichtgestopt worden met een doekje en moet de val 24 uur in de vriezer worden gezet om de hoornaar te doden. Let wel op dat het insect echt dood is!
