Huisvestingsbeleid moet je regionaal maken, dat is de conclusie van het webinar, dat de Provincie Gelderland samen met het expertisecentrum Flexwonen organiseerde op 27 november. Aan het woord kwamen Dirk Vreugdenhil, gedeputeerde van de Provincie Gelderland, Nees van Wolfswinkel, wethouder van de gemeente Neder-Betuwe en Kees Stop en Perry Ceelen, die als projectleiders met het onderwerp bezig zijn. De NFO is positief over de inzet van provincie en gemeenten, maar hoopt ook dat dit uitmondt in meer huisvesting voor arbeidsmigranten in de regio. Een aandachtspunt blijft de verblijfsbelasting die gemeenten hebben ingevoerd voor arbeidsmigranten die koster dan vier maanden in de regio gehuisvest zijn en dus niet inschreven zijn bij de gemeente. Werkgevers zorgen al voor huisvesting op de bedrijven en zouden niet gestraft moeten worden met deze belasting.
Huisvesting in de regio
De provincie wil graag dat arbeidsmigranten goed wonen. Vreugdenhil: “Het gaat om mensen die willen samenleven met de mensen die er al eerder waren. We hebben goed te zorgen voor mensen die een bijdrage leveren aan de economie. Daarom ondersteunen we als Provincie beleidsontwikkeling, zowel financieel als met kennis.”
Nees van Wolfswinkel is sinds 2018 wethouder van de gemeente Neder-Betuwe. Daarbij kreeg hij onder andere de huisvesting van arbeidsmigranten in zijn pakket. “In het gebied wonen 10.000 tot 12.000 arbeidsmigranten. Neder-Betuwe heeft er 800 werken en 800 gehuisvest. Maar dat geldt niet voor elke gemeente. Het aantal mensen dat in de regio werkt zou je ook moeten huisvesten.”
Niet elke gemeente is echter voortvarend aan de slag gegaan met de huisvesting van arbeidsmigranten. Er zijn gemeenten die snel vooruit wilden maar er zijn ook gemeenten die het probleem te lang hebben ontkend.
Huisvesten volgens de 80-10-10-regel
In de regio is een aanjaagteam in het leven geroepen, dat aan de slag is gegaan met een samenwerkingsconvenant. Daar waren werkgevers, uitzenders en huisvesters bij betrokken. Er kunnen nog partijen aansluiten mits ze het convenant ondersteunen. Onderdelen van het convenant zijn eisen voor deugdelijke huisvesting en registratie. Uitgangspunt is dat de gemeente huisvesting realiseert volgens de zogenaamde ‘80-10-10 regel’. Dat betekent dat 80% van de arbeidsmigranten in de gemeente, 10% in de regio en 10% buiten de regio mag werken. Daarbij wordt er vanuit gegaan dat andere gemeenten ook zo werken, zodat daar de 20% gehuisvest wordt die wel in de betreffende gemeente werkt, maar niet tijdelijk woont. Van Wolfswinkel: “We hebben het liefst dat mensen heel dichtbij hun werk wonen.”
In het verleden zijn veel huizen opgekocht door uitzenders en huisvesters, tot ergernis van de gemeenten. Men is dan ook begonnen met een verkameringsverbod. Ook is verblijfsbelasting ingevoerd voor mensen die zich niet inschrijven bij de gemeente. Dit zijn met name de mensen die korter dan vier maanden in de regio gehuisvest zijn en zich dus niet kunnen inschrijven. De verblijfsbelasting heeft geleid tot meer inschrijvingen, maar ook tot problemen; mensen schreven zich wel in, maar niet uit. Daarvoor zoekt men nu een oplossing. De NFO is tegen deze verblijfsbelasting. “Werkgevers zorgen al voor huisvesting op de bedrijven en maken extra kosten om huisvesting te huren. We lossen het probleem van de regio op en worden vervolgens gestraft in plaats van beloond. Ook blijft de uitzendbranche buiten schot, terwijl de gemeentes erkennen dat daar vaak de problemen zitten”, aldus NFO-hoofdbestuurslid René Simons.
De zelfredzaamheid van arbeidsmigranten
De algemene mening van de inleiders was dat er veel over de arbeidsmigranten gepraat wordt, maar te weinig mét de arbeidsmigranten. De regio wil daar met een app verandering in brengen. De ‘MYinfoNL-app’ wil arbeidsmigranten informeren over wonen en werken in (in dit geval) Rivierenland. Steunpunten bereiken mensen vaak niet voldoende.Arbeidsmigranten kunnen via een QR-code toegang krijgen tot de app. Dat kan bijvoorbeeld via de gemeente of via de werkgever. Er hoeft geen inlogcode aangemaakt te worden. Dat verlaagt de drempel en geeft minder AVG-problemen.
De app werkt met ‘tegels’ waar je op kunt klikken en komt beschikbaar in alle talen. Er zijn nu 12 tegels, waaronder bijvoorbeeld wat er te doen is in de regio. maar ook wat je kunt doen als er problemen zijn.
Hoewel de aanpak van Rivierenland werd geprofileerd als succesverhaal, werd niet echt duidelijk of er nu ook echt huisvesting bijgebouwd wordt. Wel werd aangegeven dat het veel tijd kost om van een convenant naar realisatie van huisvesting te komen.
