‘Energiezuinig bramen telen met inzet van ontvochtiging lijkt vooralsnog prima mogelijk’

De bramenteelt onder glas vergt behoorlijk wat energie. Bij het Delphy ISFC in Horst wordt – vanuit het programma ‘Kas als Energiebron’ – sinds vorig jaar beproefd hoe de energie-inzet kan worden beperkt. De resultaten zijn volgens Delphy-onderzoeker Pim Kleeven veelbelovend. Dit najaar loopt er een proef gericht op het verder reduceren van het gasverbruik en het op peil houden van de kwaliteit middels inzet van ontvochtiging.

Volgens Kleeven vergt een jaarrond bramenteelt gemiddeld 20 tot 25 kuub gas per m² per jaar. “Dat is behoorlijk veel. Vorig jaar zijn we daarom in onze onderzoekskas gaan kijken hoe we deze energie-inzet konden verlagen. We maakten daarbij gebruik van de RTR-strategie, wat concreet betekent dat we de energie en warmte die beschikbaar zijn vanuit het daglicht zoveel mogelijk benutten. Ook was de kas voorzien van twee schermdoeken, die in de nacht intensief werden gebruikt om het warmteverlies te beperken.

Deze aanpak wierp zijn vruchten af: in de voorjaars- en najaarsteelt werd in totaal slechts 3,5 kuub gas per m² ingezet. De producties waren vergelijkbaar met de praktijk. “Aandachtspunt was wel dat het vochtgehalte in het najaar behoorlijk hoog opliep, doordat we minder stookten. Hierdoor ontstonden kwaliteitsproblemen in de bewaring. De vruchten waren zwakker, waardoor deze soms knapten en invalspoorten ontstonden voor bijvoorbeeld schimmels.”

Actieve ontvochtiging

Om die reden startte in juli van dit jaar een vervolgproef op 300 m², met de rassen ‘Sweet Royalla’ en ‘Von’. Hierbij wordt gekeken hoe de inzet van energie kan worden gereduceerd én hoe het vochtgehalte onder controle kan worden gehouden. “Hiervoor zetten we een ontvochtigingssysteem in. Dit zuigt vochtige kaslucht aan en brengt drogere, warmere lucht in de kas.. Ons doel is om het systeem optimaal in te zetten, zodat een actief klimaat ontstaat met voldoende verdamping. De uitdaging is vooral om het condensatiepunt te vermijden; dan kunnen ziekten en schimmels namelijk toeslaan. Om energie te besparen, maken we – net zoals vorig jaar- gebruik van de RTR-strategie. Ons doel is om uit te komen op maximaal 5 kuub gasverbruik per m² per jaar.”

Spannende dagen komen eraan

Tot nu toe verloopt de proef naar wens, geeft Kleeven aan. “We hebben het vochtgehalte tot op heden goed onder controle weten te houden. De kwaliteit en ook de productie zijn naar behoren en we weten het energieverbruik binnen de perken te houden. Maar de echte spannende dagen gaan nog komen: de komende periode loopt de luchtvochtigheid op en moet blijken of ontvochtigen echt effectief is. Maar vooralsnog lijkt energiezuinig bramen telen met inzet van ontvochtiging prima mogelijk.”

Marktkansen

De huidige teelt loopt rond 1 december af. In januari gaan dan nieuwe planten de kas in, die tot juli blijven staan. “Ook daarin gaan we testen met energiebesparing en ontvochtiging. Deze strategie is belangrijk om de bramenteelt onder glas, die toch behoorlijk kapitaalintensief is, toekomstbestendig te maken. Daarbij zien we marktkansen voor smaakrassen als Sweet Royalla en Von. Als je een lekkere braam kunt bieden, is er ruimte voor uitbreiding van het areaal. Maar dan moet je wel een toekomstbestendig teeltconcept hebben. Dat is waar wij aan werken.”