Tijdens de ALV van de NFO is vanmiddag het Actieprogramma 2024-2028 ‘Robuuste Fruitteelt Zeeland’ aangeboden aan landbouwgedeputeerde Arno Vael van de Provincie Zeeland. Hij kreeg het actieprogramma uitgereikt uit handen van Tom van der Meer (voorzitter NFO-kring Zuid(west)) en Jos Mesu (namens ZLTO). Dit gebeurde namens de NFO, ZLTO en de Rabobank. Doel van het programma is om te komen tot een toekomstbestendige Zeeuwse fruitsector, die tegelijkertijd bijdraagt aan de realisatie van landelijke, provinciale en lokale omgevingsdoelen.

Het actieprogramma sluit aan bij de behoeften van Zeeuwse telers die vooruit willen. De inhoud werd bepaald in samenspraak met fruittelers, ketenpartners, teeltadviseurs, ambtenaren en belangenbehartigers. Het opstellen van dit plan is mogelijk gemaakt door het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling, de Provincie Zeeland, ZLTO, Rabobank en de NFO.

Thema’s en ambities

De kern van dit programma wordt gevormd door vier thema’s gekoppeld aan vier ambities. De thema’s sluiten aan op de innovatieagenda van het Platform FRUITVOORUIT.NL en dragen bij aan landelijke en regionale doelstellingen zoals beschreven in het coalitieakkoord “Met Zeeland, voor Zeeland”, in de Kaderrichtlijn Water, in het Deltaplan Biodiversiteitsherstel, in het masterplan “Zoetwater voor Zeeland” en in de Toekomstvisie gewasbescherming 2030.

Het gaat concreet om de volgende thema’s:

Water als bron voor een rendabele fruitteelt

Dit thema focust op drie zaken: waterbeschikbaarheid, efficiënt en effectief watergebruik en waterkwaliteit op en rond fruitteeltbedrijven. Het thema is daarmee tevens gericht op bijdragen aan een goede waterinfrastructuur, collectief en op de bedrijven. Waar het gaat om wateraanvoer in de fruitteeltgebieden zoekt de sector aansluiting bij de initiatieven binnen de uitvoering van het masterplan “Zoet Water voor Zeeland”.

Het doel is om te komen tot een fruitteeltsector die de doelen haalt zoals die zijn gesteld in de Kaderrichtlijn Water. Daarnaast moet er voldoende en schoon zoet water beschikbaar zijn om gewassen te kunnen beschermen tegen de gevolgen van weersextremen.

Gewassen duurzaam beschermen

In het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie gewasbescherming 2030 is de ambitie geformuleerd dat de land- en tuinbouw in Nederland in 2030 staat voor duurzame productie. Dit vraagt om de realisatie van weerbare gewassen en teeltsystemen, waardoor ziekten en plagen minder kans krijgen en de inzet van gewasbeschermingsmiddelen kan worden beperkt.

De doelen rondom dit thema zijn:

• Komen tot fruitteeltbedrijven die op praktische wijze bijdragen aan de omgevingsdoelen en daarmee aan een groen en leefbaar platteland.
• Maatschappelijk en politiek draagvlak.
• Een gezonde en veilige leefomgeving voor mens en dier.
• Teeltbedrijven die hun marktpositie kunnen versterken doordat zij zich kunnen blijven onderscheiden op het gebied van duurzaamheid en kwaliteit.
• Robuuste fruitteeltbedrijven die bijdragen aan voedselzekerheid in de vorm van gezond, veilig en kwalitatief goed fruit van Zeeuwse bodem.

Gebiedsgericht samenwerken

Zeeland staat voor een groot aantal maatschappelijke uitdagingen. Denk aan het behouden en versterken van biodiversiteit, het beschikbaar houden van voldoende zoet water en het voldoen aan de doelstelling van het klimaatakkoord. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, is het van belang om gebiedsgericht samen te werken. Ook is het belangrijk dat de fruitteeltsector transparant is richting overheden, burgers en omwonenden. Dit betekent dat telers op basis van feiten open zijn over hoe gewassen gezond gehouden worden rekening houdend met het milieu en de leefomgeving.

Het doel is om te komen tot:

• Beschikbaarheid van voldoende schoon en zoet water.
• Fruitboomgaarden die een groene verbindingszone vormen waarin economie en ecologie hand in hand gaan en die daarmee een onderdeel vormen van de groenblauwe dooradering van het landschap.
• Fruittelers die met plezier kunnen werken en gewaardeerd worden door hun omgeving.
• Eenduidig beleid dat fruittelers de ruimte geeft om bij te dragen aan omgevingsdoelen.

Economie en ondernemerschap

Om ook in de toekomst aan de groeiende vraag naar gezonde voeding te kunnen voldoen, is het essentieel dat teeltbedrijven robuust zijn. Zonder een rendabele teelt is een duurzame productie, die bijdraagt aan Zeeuwse omgevingsdoelen, onmogelijk en komt de beschikbaarheid van gezond en lekker fruit in de knel.

Dit moet uiteindelijk leiden tot robuuste teeltbedrijven, met de volgende eigenschappen:

• De bedrijven hebben een toekomstbestendig verdienvermogen en opereren in balans met de omgeving,
• De bedrijven hebben (financiële) ruimte om bij te dragen aan de omgevingsdoelen
• De ondernemingen lopen voorop in het toepassen van data en (nieuwe) technologie
• De bedrijven behoren tot de koplopers op het gebied van efficiënte en duurzame productiesystemen
• De bedrijven zorgen voor het beschikbaar hebben van gezond en duurzaam geproduceerd fruit van Zeeuwse bodem.

Uitvoering

Het initiatief voor de uitvoering van dit programma ligt bij de fruitteeltsector zelf. Daarbij is het belangrijk om alle stakeholders te betrekken en in beweging te krijgen. Om dit voor elkaar te krijgen, zal een programmamanager worden benoemd. Deze wordt ondersteund vanuit de NFO in samenwerking met het Platform FRUITVOORUIT.nl, de ZLTO en de Rabobank. Daarnaast wordt ook de provincie nadrukkelijk uitgenodigd om zich in het kader van de realisatie van regionale doelen aan te sluiten als leidende organisatie in dit programma.

Maar de sector staat er niet alleen voor: de programmamanager krijgt de opdracht om coalities te vormen van partijen die bereid zijn bij te dragen aan een robuuste fruitteelt in Zeeland. Ook moet de manager – samen met de leidende partijen – de financiering van dit programma te organiseren.

Foto: (v.l.n.r.) Jos Mesu, Tom van der Meer en de Zeeuwse gedeputeerde Arno Vael tijdens de ALV.

Foto: Caroline van Assche