Sinds 2019 is de consumptie van zachtfruit (incl. kersen) in België gestegen van 2,3 kg per persoon per jaar naar 2,8 kg. Met name de consumptie van blauwe bes steeg fors. BelOrta speelt een belangrijke rol in het vermarkten van het Belgische zachtfruit. Een derde van de omzetwaarde in fruit bij BelOrta wordt gerealiseerd met zachtfruit.
Bij de Belgische veiling BelOrta zijn sinds de overname van BFV 590 fruittelers aangesloten. In 2023 realiseerden zijn een gezamenlijke omzet van €221 miljoen over een totale productie van 235.692 ton fruit. Daarvan was 18.000 ton zachtfruit met een omzetwaarde van €77 miljoen.
Op de Nationale Studiedag Kleinfruit in Hasselt presenteerde Miguel de Maeght van BelOrta cijfers over de ontwikkelingen in de Belgische zachtfruitconsumptie.
Aardbeien
Van de totale zachtfruitconsumptie bestaat het merendeel uit aardbeien. Sinds de coronatijd is de aardbeienconsumptie in België gestegen van een kleine 1,5 kg per hoofd van de bevolking per jaar naar circa 1,8 kg en is sindsdien vrij stabiel. Gemiddeld gaf een Belg in 2023 €6,96 uit voor een kg aardbeien. Die prijs is de laatste jaren redelijk stabiel, maar schommelde tot 2019 rond de € 5,70. Het aandeel kopersgezinnen is de afgelopen jaren gestegen naar 78%. Aardbeienkopers zijn in alle lagen van de bevolking en in alle regio’s te vinden.
Blauwe bessen
De consumptie van blauwe bessen is sinds 2016 gestegen van zo’n 200 gram per persoon van de bevolking naar 558 gram in 2023. De laatste jaren vlakt de groei wat af. Opvallend is dat de gemiddelde prijs per kg die consumenten betalen voor een kg blauwe bessen sinds 2016 daalt. Terwijl mensen in 2016 nog ruim €15 betaalden voor een kg blauwe bessen was dit in 2023 nog maar €11,24. Dat komt vooral door de toename van goedkopere importbessen. Het aantal kopersgezinnen lag in 2023 op 41,4%.
Blauwe bessenkopers zijn in alle lagen van de bevolking te vinden, maar opvallend is dat in Wallonië fors minder bessen worden gegeten dan in Vlaanderen. De vraag is of een regionale promotiecampagne Belgische telers zal helpen om meer blauwe bessen te verkopen. De kans is groot dat we daarmee vooral de verkoop van importbessen nog verder stimuleren, gaf De Maeght aan.
Frambozen
Sinds 2013 is de frambozenconsumptie fors gestegen van zo’n 50 gram per persoon per jaar naar 164 gram in 2022 en 2023. Sinds 2016 schommelt de prijs per kg die consumenten hiervoor betalen rond de €17 per kg. Inmiddels koopt 37,7% van de Belgische gezinnen jaarlijks één of meerdere keren frambozen. Frambozenkopers zijn vooral jonge singles en gezinnen met jonge kinderen.
Bramen
Gemiddeld worden in België per persoon per jaar circa 30 gram bramen gegeten. Deze hoeveelheid is in de coronatijd wel licht gestegen. Ruim 10 procent van de Belgische gezinnen koopt jaarlijks een keer bramen. De winkelprijs van de bramen is gestegen van €16,28 per kg in 2017 naar €19,25 in 2023. Met name gepensioneerden en singles eten bramen.
Rode en witte bessen
De consumptie van rode en witte bessen in België is minimaal, met 7 gram per persoon per jaar in 2023. Daarbij zijn het aandeel mensen dat bessen koopt en de hoeveelheid die ze kopen nog eens gehalveerd in de afgelopen vijf jaar. De mensen die rode en witte bessen kopen zijn vooral gepensioneerden en singles van 40-65 jaar.
Zowel voor bramen als rode en witte bessen geldt dat deze vooral in Vlaanderen gegeten worden.
Kersen
In tegenstelling tot de meeste fruitsoorten is de kersenconsumptie sinds de coronatijd gedaald. Lag deze in voor de coronatijd nog rond de 400 gram per persoon per jaar, in 2023 werden nog maar 320 gram kersen per persoon per jaar gegeten. Ruim een derde van de Belgische kopersgezinnen koopt jaarlijks kersen. De prijs van een kilo kersen is sinds 2018 gestegen van €6,66 naar €9,34 in 2023. Het zijn vooral gepensioneerden en singles van 40-65 jaar die kersen kopen.
#Alle genoemde prijzen zijn consumentenprijzen#
Overzicht van aangesloten telers, verkoopvolume en omzetwaarde per zachtfruitsoort bij BelOrta
| Gewas | 2023 | 2024 | ||
| Verkoopvolume | Omzetwaarde | Aantal telers | Areaal | |
| Aardbei1) | 11.314.415 kg | €41.253.318 | 115 | 270 ha |
| Steenfruit2) | ||||
| Kers | 3.584.959 kg | €14.728.255 | 160 | 454 ha |
| Pruim | 244.390 kg | €328.099 | 33 | 29,5 ha |
| Zure kers | 384.801 kg | €345.207 | 13 | 71 ha |
| Abrikoos | 483 kg | €776 | 2 | 1,9 ha |
| Perzik | 565 kg | €810 | 2 | 1,3 ha |
| Kleinfruit3) | ||||
| Braam | 972.918 kg | €8.566.227 | 12 | 25 ha |
| Framboos | 863.766 kg | €6.492.820 | 19 | 48 ha |
| Blauwe bes | 316.076 kg | €2.261.279 | 15 | 40 ha |
| Rode/witte/zwarte bes | 550.566 kg | €2.522.352 | 62 | 50 ha |
| Kruisbes | 51.850 kg | €348.261 | 17 | 10 ha |
| Kiwibes | 76 kg | €622 | 1 | 0,01 ha |
1)Coöperatief aandeel aardbei in België 25%.
2)Coöperatief aandeel steenfruit (behalve zure kers) in België 97%.
3)Coöperatief aandeel kleinfruit in België is 86%.
Top-10 favoriete fruitsoorten in België:
- Peer
- Aardbei
- Appel
- Kers
- Braam
- Framboos
- Rode bes
- Blauwe bes
- Zure kers
- Kruisbes
Foto: Miguel de Maeght (links) van BelOrta en Dany Bylemans, directeur van pcfruit.
Tekst en foto: Petra Koster
